2024-03-29T16:38:57Z
https://www.icsajournal.ir/?_action=export&rf=summon&issue=2021
دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی
2538-2241
2538-2241
1393
5
10
شناسنامه
شناسایی یک چهارچوب مطالعاتی برای فرهنگ رشتهای در برنامههای درسی آموزش عالی/ دکتر عظیمه سادات خاکباز ....................................................................................................32-7 بررسی میزان تأثیر مؤلفههای اخلاقی در تدریس اساتید از دیدگاه دانشجویان دانشگاه کوثر بجنورد/ دکتر محبوبه عارفی، اعظم شریفی............................................................44-33 آموزش شایستگیهای کانونی در برنامه درسی بهعنوان رویکرد جدید برای ایحاد ارتباط در مطالعات میانرشتهای/ دکتر ابراهیم صالحی عمران................................................62-45 گسترهی ارزشهای کاری سکویی برای آموزشگری در محیط آموزش عالی/ دکتر زهره عباباف......................................84-63 میزان توجه به ابعاد مختلف یادگیری واژه در کتابهای درسی دانشگاهی زبان انگلیسی تخصصی انتشارات پیام نور و تأثیر آن در کیفیت نظام آموزشی/ دکتر رضا رضوانی و سمیه نوروزی ...................................................................................96-85 بررسی نقش ادراک دانشجویان تحصیلات تکمیلی از مؤلفههای برنامه درسی در پیشبینی میزان انگیزش پژوهشی آنها/ یونس طاطاری، دکتر بهروز مهرام،حسین کارشکی ..............................................................................................113-97 هیوریستیکها و کارپوشههای حرفهای استادان دانشگاه: بدیلی برای برنامه درسی آموزش عالی/ دکتر نرگس آهنچیان، دکتر بختیار شعبانی ورکی، دکتر محمود مهر محمدی، دکتر مقصود امین خندقی ........................153-114
2015
02
20
1
6
https://www.icsajournal.ir/article_11810_381a3724fd5f4836c21b9e5764defb19.pdf
دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی
2538-2241
2538-2241
1393
5
10
شناسایی یک چهارچوب مطالعاتی برای فرهنگ رشته ای در برنامه های درسی آموزش عالی
عظیمه سادات
خاکباز
نگاه فرهنگی به مطالعات آموزش عالی از جمله منظرهایی است که اخیراً مورد توجه پژوهشگران این حوزه قرار گرفته است و موجب تولد فصل جدیدی از مطالعات بر محور «فرهنگ دانشگاهی» شده است. فرهنگ رشتهای، خود شاخهای از این مطالعات محسوب میشود که فرهنگ جاری در آموزش عالی را از زاویهی کنش و تعاملات ناشی از رشتهی تحصیلی با افراد و محیط مورد بررسی قرار میدهد. با توجه به طرح موضوعاتی نظیر توسعهی برنامههای درسی میانرشتهای و بینالمللی کردن برنامههای درسی آموزش عالی، مطالعهی فرهنگ رشتههای آموزش عالی بیش از پیش ضرورت پیدا کرده است. این در حالی است که چهارچوب مشخصی برای آن تدوین نشده است و با توجه به پیچیدگی این مسئله، فقدان چنین چهارچوبی خود موجب غفلت پژوهشگران برنامه درسی آموزش عالی از این مهم است. پژوهش حاضر، با هدف تدوین چهارچوبی برای مطالعهی فرهنگ رشتهای در برنامههای درسی آموزش عالی انجام شده است. به این منظور دو رشتهی ریاضی و علوم تربیتی که در دستهبندی بچر به ترتیب جزء رشتههای محض-سخت و نرم-کاربردی قرار دارند، مورد بررسی قرار گرفتهاند. روش پژوهش، نظریهی مبنایی بوده است؛ که دادههای آن از طریق مشاهدهی مشارکتی، مصاحبهی نیمهساختاری، پرسشنامهی بازپاسخ، محتوا و آثار فرهنگی، جمعآوری و از روش مقولهبندی و کدگذاری تحلیل شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل دادهها مبیّن وجود متغیرها، مقولهها و سطوح مختلفی برای فرهنگ رشتهای در برنامههای درسی آموزش عالی است که چهارچوبی را برای مطالعهی فرهنگ رشتهای در آموزش عالی تداعی میکند.
فرهنگ رشتهای
فرهنگ در آموزش عالی
فرهنگ دانشگاهی
نظریهی مبنایی
2015
02
20
7
32
https://www.icsajournal.ir/article_11820_7350b9e29db025b15f9c70b4222d9422.pdf
دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی
2538-2241
2538-2241
1393
5
10
بررسی میزان تأثیر مؤلفه های اخلاقی در تدریس اساتید از دیدگاه دانشجویان دانشگاه کوثر بجنورد
محبوبه
عارفی
اعظم
شریفی
وجود اخلاق در آموزش عالی باعث رشد و بالندگی آن میشود. اخلاقی بودن استاد در حرفهاش حاصل دانستن، خواستن، توانستن و نگرش است. اخلاق و تدریس بهطور ذاتی همسو و درهمتنیده میباشند. استاد مهمترین و اساسیترین عامل موفقیت در تحقق اهداف آموزشی در هر دانشگاه میباشد. در این تحقیق به تعیین میزان تأثیر هر یک از مؤلفههای اخلاقی در تدریس اساتید، از دیدگاه دانشجویان پرداخته شده است. پژوهش توصیفی-مقطعی با مشارکت 23 دانشجوی مؤنث ترم دوم مقطع کارشناسی در رشتهی جغرافیا از دانشگاه کوثر بجنورد که از معدل بالای 5/16 در ترم اول برخوردار بودند انجام شد. طی پرسشنامهای (بر اساس نتایج کار بهدست آمده از تحقیق مطلبی فرد و همکاران، 1390) دانشجویان به میزان تأثیر هر یک از هشت مؤلفهی اساسی در تدریس اخلاقی اساتید با 22 زیر مقوله در مقیاس لیکرت 5 درجهای پاسخ دادند. این مؤلفهها کارآمدی آموزشی، کارآمدی در ارائهی محتوا، تعامل حرفهای، توجه به رشد همهجانبهی دانشجویان، احترام به همکاران، فضای بحث مناسب در کلاس، احترام به کلاس و ارزشیابی درست را شامل میشد. نتایج نشان داد که کارآمدی آموزشی و ارزشیابی درست بهعنوان شاخصههای بااهمیتتری در تدریس اخلاقی اساتید ایفای نقش مینمایند و نسبت به سایر مؤلفهها از میزان تأثیر بیشتری برخوردار هستند. اساتیدی که خود را ملزم به رعایت تدریس اخلاقی میدانند بهنحو بارزتری از روشها و راهکارهای آموزشی آگاه هستند و ارزشیابی مناسب و عادلانهای انجام میدهند. توجه به انتخاب اساتید با کارآمدی آموزشی بالا و آگاه به اررزشیابی درست در نظام آموزش عالی شایان توجه میباشد.
مؤلفههای اخلاقی
ارزشیابی
کارآمدی آموزشی
تدریس
اساتید دانشگاه
2015
02
20
33
43
https://www.icsajournal.ir/article_11821_7cdf162d8dad7ee1a44ce91464a3689e.pdf
دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی
2538-2241
2538-2241
1393
5
10
آموزش شایستگی های کانونی در برنامه درسی به عنوان رویکرد جدید برای ایحاد ارتباط در مطالعات میان رشته ای
ابراهیم
صالحی عمران
پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات، افزایش مبادلات جهانی و تغییر و تحول در ساختار اقتصاد جهانی، باعث تغییر و تحولاتی در ساختار، محتوا، رشتهها و برنامههای درسی آموزش عالی شده است. تغییرات روزمره و جدید در دنیای کسبوکار با توسعه و گسترش فراگیر آموزش عالی و ایجاد رشتههای مختلف و متعدد میانرشتهای در دانشگاهها نیز همراه بوده است. اما مسئلهی اصلی این است که چگونه و با کمک چه رویکردی میتوان ارتباط افقی و عمودی میان رشتههای مختلف دانشگاهی ایجاد نمود؟ بدین منظور ضرورت دارد که از یک مفهوم کلیدی به نام آموزش "شایستگیها و مهارتهای کانونی" بهعنوان رویکردی نو در فرایند تهیه و تنظیم محتوای برنامههای درسی آموزش عالی استفاده شود. تحقیقات متعدد بر روی این مفهوم در طی سالهای اخیر در کشورهای توسعهیافتهی جهان همچون انگلستان، آمریکا، استرالیا و کانادا نیز حاکی از اهمیت شایستگیهای کانونی و ارائهی آن در برنامههای درسی است. لذا این مقاله با بررسی اسناد و مدارک و مطالعهی تطبیقی در صدد است که ضمن تبیین و بررسی شایستگیهای کلیدی در مطالعات میانرشتهای، کاربرد مبانی نظری موجود در این زمینه همچون سرمایه ی انسانی، سرمایه ی اجتماعی، کارکردگرایی، دیدگاه علمی پروژه (DeSeCo)، و همچنین دیدگاه منابع انسانی را مورد تحلیل قرار دهد.
برنامه درسی
شایستگیهای کانونی
مهارت
آموزش عالی
2015
02
20
44
61
https://www.icsajournal.ir/article_11822_6194d4df2765b90b1f9846ff63d20e88.pdf
دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی
2538-2241
2538-2241
1393
5
10
گستره ارزش های کاری سکویی برای آموزشگری در محیط آموزش عالی
زهره
عباباف
بنیادهای فرهنگی و علمی از دیرباز برای عملکنندگان در نقشهای مدرس یا آموزشگر و آموزشگیرنده وظایف و حقوقی قائل شدهاند. از جمله وظایفی که میتوان بر اساس همان بنیادها برای آموزشگر قائل بود فراهمسازی تدابیری است که آموزشگیرنده را آماده برای زیست در حال و شرایط در حال شکلگیری خواهدکرد. آموزشگری در موقعیتهای تربیتی رسالتی چند وجهی است زیرا رهبریت تربیت اخلاقی، عاطفی، شناختی، اجتماعی، رفتاری و شغلی آموزشگیرندگان فرایند پیچیدهای است که بهکارگیری مجموعهای از توانمندیها را میطلبد. تلفیقی همگون از دانشها، مهارتها و باورها که مدرس را آماده یا بهعبارتی شایستهی چنین هدایتگری مینماید. از طرف دیگر، واقعیت محیط یادگیری در انواع سنتی و مجازی صرفاً یک ویژگی فیزیکی یا ارتباط کمّی بین عناصر فیزیکی نیست بلکه فراتر از آن یک سازهی مفهومی است که از تعاملات نظام باوری، ذهنیتهای شناختی، هیجانی و اجتماعی- فرهنگی نقشآفرینان صحنهی یادگیری متأثر میشود. بر این اساس، این پژوهش که مقاله برگرفته از آن است، با هدف کاوش و توصیف مؤلفههای ارزشهای کاری و حرفهای مبتنی بر نقش تربیتی- اخلاقی مدرسان/آموزشگران دانشگاه تنظیم شده است. در این راستا از شیوهی پژوهش کیفی اکتشافی بهره گرفته شد و دادهها به کمک مصاحبهی بازپاسخ با 36 مدرس (خبرهی علمی) رشتههای علوم انسانی، پایه، پزشکی و مهندسی از دانشگاههای تهران، صنعتی امیرکبیر، شهید بهشتی، خوارزمی، علامه طباطبایی، تربیت مدرس، علوم پزشکی تهران و علوم پزشکی شهید بهشتی جمعآوری شد. تحلیل دادهها بر مبنای استقرای تحلیلی انجام گرفت. یافتهها گسترهای از ارزشهای کاری مبتنی بر نقش تربیتی-اخلاقی مدرسان دانشگاه را نمایان ساخت و نشان داد که آموزشگری ماهیت جامع و تلفیقی دارد و مؤلفههای ارزشهای کاری در تلفیق با دیگر مؤلفههای حرفهای برای آموزشگری در محیط آموزش عالی نقشآفرین است. یافتهها مؤلفههای ارزشهای کاری شخصیتی، ارتباطی، شناختی، انگیزشی، باوری و حمایتی را در بر میگیرند که بهلحاظ گستردگی به ارائهی مؤلفههای باوری اشاره شده است. مؤلفههای ارزشهای کاری میتوانند به عنوان شاخص هایی در جذب، توانمند سازی، ارزشیابی و ماندگاری اعضای هیئت علمی در محیط آموزش عالی مورد تأمل قرار گیرند.
آموزشگری
آموزش عالی
ارزشهای کاری و حرفهای
نقش تربیتی-اخلاقی
2015
02
20
62
84
https://www.icsajournal.ir/article_11823_bad819bf8cd5667443159cf297de1e62.pdf
دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی
2538-2241
2538-2241
1393
5
10
میزان توجه به ابعاد مختلف یادگیری واژه در کتابهای درسی دانشگاهی زبان انگلیسی تخصصی انتشارات پیام نور و تأثیر آن در کیفیت نظام آموزشی
رضا
رضوانی
سمیه
نوروزی
محتوای کتابهای درسی در کیفیت نظام آموزش عالی نقش بسزایی دارد. در دروس زبان تخصصی دانشگاهی فراگیری واژه نقش عمدهای دارد. در واقع این واژگان هستند که زبان را میسازند و به درک مطلب کمک مینمایند. اما به نظر میرسد که در تألیف کتب درسی دانشگاهی به ماهیت چندبعدی واژگان توجه نمیشود. هدف ما در این پژوهش، بررسی ابعاد یادگیری واژه در کتابهای زبان تخصصی انتشارات پیام نور میباشد تا با توجه به نتایج حاصله مشخص شود در اینگونه کتابهای دانشگاهی از میان نه بعد به چه ابعادی از یادگیری واژه و به چه میزان پرداخته شده است. بدین منظور تمرینات واژه در دوازده عدد از کتابهای زبان تخصصی انتشارات پیام نور درگروه علوم انسانی مورد بررسی قرار گرفت. تمرینهای مربوط به هر بعد بر مبنای فهرستی از پیش تهیه شده و تأیید شده توسط کارشناسان در همهی کتابها مشخص و شمارش شد و در نهایت میزان درصد پرداخته شده به آنها محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل نتایج بهصورت کیفی و توصیفی نشان داد که به بعد صورت- معنایی بیشترین توجه شده است و پس از آن به ترتیب بعد مفهومی- ارجاعی و بعد دستوری مورد توجه قرار گرفتها ند. به بعد ارتباطی نیز به میزان اندکی پرداخته شده اما بقیهی ابعاد در این کتابها نادیده گرفته شدهاند. نتایج این تحقیق پرداختن به همهی ابعاد واژگان را به مؤلفان محترم توصیه میکند، چراکه توجه به آنها به توانایی دانشجو درکسب مهارتهای زبان میافزاید. در این تحقیق تأثیر و اهمیت این اهتمام در بالا بردن کیفیت نظام آموزش عالی مورد بحث قرار گرفته است.
ابعاد یادگیری واژه
واژگان انگلیسی
کتابهای درسی دانشگاهی
کیفیت نظام آموزش عالی
2015
02
20
85
96
https://www.icsajournal.ir/article_11824_a337bfdb5e65f80887a9ec6391cc6ae2.pdf
دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی
2538-2241
2538-2241
1393
5
10
بررسی نقش ادراک دانشجویان تحصیلات تکمیلی از مؤلفههای برنامه درسی در پیشبینی میزان انگیزش پژوهشی آنها
یونس
طاطاری
بهروز
مهرام
حسین
کارشکی
هدف از مطالعه حاضر بررسی نقش ادراک دانشجویان تحصیلات تکمیلی از مؤلفههای برنامه درسی در پیشبینی میزان انگیزش پژوهشی آنها است. بدین منظور نمونهای متشکل از 197 تن از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 94-1393، به روش طبقهای تصادفی انتخاب گردید. این مطالعه از حیث هدف کاربردی، از حیث روش، توصیفی و از نوع همبستگی است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامههای محقق-ساخته ادراک دانشجویان از مؤلفههای برنامه درسی و پرسشنامه انگیزش پژوهشی بود. برای گزارش و تحلیل دادهها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. شاخصهای آمار توصیفی همچون تعداد، میانگین، انحراف معیار، بیشینه و کمینه نمرات و در آمار استنباطی نیز از آزمونهای همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج نشان داد که میان ادراک از مؤلفههای درسی به صورت کلی و انگیزش پژوهشی 0.58 همبستگی وجود دارد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین خرده مقیاسهای ادراک از مؤلفههای برنامه درسی (ادراک از هدف، محتوا، روش و ارزشیابی) و انگیزش پژوهشی دانشجویان همبستگی مثبت و معناداری دارد. نتایج رگرسیون همزمان نیز نشان داد که متغیرهای پیشبین میتوانند به صورت ترکیبی 43 درصد از تغییرات متغیر انگیزش پژوهشی را تبیین کنند و از بین متغیرهای پیشبین، دو متغیر ادراک از هدف و ادراک از محتوا میتواند متغیر ملاک (انگیزش پژوهشی) را پیشبینی کنند و سایر متغیرهای پیشبین (ادراک از روش و ارزشیابی) به تنهایی قادر به پیشبینی انگیزش پژوهشی نیستند. به-صورت کلی ادراک دانشجویان از مؤلفههای برنامهی درسی قابلیت پیشبینی انگیزش پژوهشی را داراست، این یافتهها مؤید رویکرد خود تعیین گری است که بیان میکند ادراکات حاصل از محیط بر انگیزش تأثیر میگذارد.
انگیزش پژوهشی
ادراک از مؤلفههای برنامه درسی
دانشجویان تحصیلات تکمیلی
2015
02
20
97
113
https://www.icsajournal.ir/article_11825_b821db97f4c64bdc633ec36f3d275422.pdf
دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی
2538-2241
2538-2241
1393
5
10
هیوریستیکها و کار پوشههای حرفهای استادان دانشگاه: بدیلی برای برنامه درسی آموزش عالی
نرگس
آهنچیان
بختیار
شعبانی ورکی
محمود
مهر محمدی
مقصود
امین خندقی
هدف از نگارش این مقاله بازاندیشی در برنامه درسی آموزش عالی بر مبنای کارپوشههای حرفهای و هیورستیکهای استادان دانشگاه در برنامه درسی است. بنابراین، کارپوشههای بیست تن از استادان برجستهی دانشگاه فردوسی مشهد مورد بررسی قرار گرفته اند. در این بررسی از پدیدارشناسی توصیفی برای شناسایی نحوهی مواجههی این استادان با برنامه درسی آموزش عالی استفاده شده است. برای گردآوری دادهها از مصاحبهی غیر ساختاریافته بهرهگیری شده و دادهها با استفاده از نرمافزار NVIVO تجزیه و تحلیل شدهاند. نتایج نشان داد استادان مورد بررسی از هیورستیکهایی در برنامه درسی آموزش عالی استفاده میکنند که میتوانند سازگار با برنامه درسی در سایر مؤسسات آموزش عالی باشند.
برنامه درسی آموزش عالی
هیوریستیک
کارپوشه حرفهای استادان دانشگاه
2015
02
20
114
152
https://www.icsajournal.ir/article_11826_eb212cf5a26ff76e853141a1f2efcd90.pdf