شناسایی و تبیین بایسته‌های راهبرد یاددهی-یادگیری خود راهبر، متناسب با ویژگی‌های نسلی دانشجویان امروز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی درسی در آموزش عالی، دانشکده علوم‌تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

2 استاد گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران،

3 استاد گروه جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم ‌انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر، با هدف شناسایی و تبیین بایسته‌های راهبرد یاددهی-یادگیری خودراهبر، متناسب با ‏ویژگی‌های ‏نسلی دانشجویان دوره ‏کارشناسی امروز با روش آمیخته (اکتشافی متوالی) انجام شد. در بخش کیفی با 29 نفر از افراد ‏صاحب‌نظر کشوری در موضوع تحقیق، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته به عمل آمد و به روش تحلیل محتوا به صورت ‏ساختاری و تفسیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری بخش کمی شامل اعضای هیأت علمی و ‏دانشجویان دوره کارشناسی بود که نمونه‌ پژوهش از بین آنها به روش طبقه‌ای، متناسب با حجم، انتخاب شد. داده‌های ‏بخش کمی از طریق پرسشنامه محقق‌ساخته، مستخرج از بخش کیفی جمع‌آوری شد و برای تحلیل آن از آمار ‏توصیفی و استنباطی بهره‌گیری شد. بر اساس یافته‌های پژوهش، از منظر صاحب‌نظران، اساتید و دانشجویان، 9 ‏شاخص، جزء مهمترین بایسته‌های راهبرد یاددهی-یادگیری خودراهبر، متناسب با ویژگی‌‌های نسلی دانشجویان دوره ‏کارشناسی امروز هستند که می‌بایست مورد توجه مدرسان قرار گیرد. در میان این نه شاخص، پنج عنصر«ضرورت ‏خودمدیریتی دانشجویان در یادگیری»، «مشارکت‌دهی دانشجویان در تدریس»، «هدایت دانشجویان به یادگیری ‏مادام‌العمر»، «توجه به استعداد فردی دانشجویان در شکل انجام تکالیف» و «کاربست روش‌های تدریس مورد علاقه ‏دانشجویان» در صدر قرار دارند.‏

کلیدواژه‌ها


ابن‌ابی‌الحدید، عبدالمجید بن هبه الله. (1378ق). شرح نهج البلاغه به کوشش محمود ابوالفضل ابراهیم، جلد۲۰، قم: مکتبه آیه-‏العظمی المرعشی النجفی(ره)‏‎.‎
افشاری، مرجان؛ نوریان، محمد؛ احمدی، امینه و نوروزی، داریوش. (1398). سنتزپژوهی مؤلفه‌ها و روش‌های یاددهی و یادگیری ‏در یادگیری خودراهبر از منظر قرآن کریم. فصلنامه مطالعات قرآنی، 10(39)، 270-243‏‎.‎
پورکریمی، جواد؛ و مبین‌رهنی، یاسمن (1398). ارزیابی شایستگی های فراشناختی دانشجویان رشته های علوم رفتاری دانشگاه تهران، مجله دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 2(19)، 178-163.
حبیب صبوری خسروشاهی، (۱۳۹۳). تفاوت بین نسلی در خانواده، مجله مطالعات علوم اجتماعی ایران، ۱۱(۳)، 90-۷۸.
حسنی، زهرا و یاوری، فردین. (1392). یادگیری با لذت کشف؛ روش‌های یادگیری اکتشافی. مجله رشد معلم، 279، 37-35.
رحیمی، محمد؛ آشفته‌تهرانی، امیر و حضرتی‌صومعه، زهرا. (1390). عوامل اجتماعی مؤثر بر تفاوت بین نسلی ‏‏(مطالعه ‏موردی شهر خلخال در سال 1390). فصلنامۀ مطالعات جامعه‌شناسی ایران، 7(2)، 98-79‏.
رنجبر، مختار. (1398). بررسی تأثیر خودراهبری بر مدیریت دانش فردی مدیران مدارس. فصلنامه علمی پژوهشی رهیافتی نو ‏در مدیریت آموزشی، 10(38)، 328-309.‏
زارع، حسین و نهروانیان، پروانه (1396). اثر آموزش تفکر انتقادی بر سبک های حل مساله ویادگیری خودراهبر، تازه های علوم شناختی، ۱۹(۲)، 96-85.
زنگنه، حسین؛ کاوسی، علیرضا و بهرامی، زهرا (1398). نگرش معلمان به روش‌های یاددهی-یادگیری آموزش کارآفرینی در دوره ی ابتدایی. ‏راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 12(6)، 7-1.
شرفی، محمود و داودی، مریم. (1397). اثربخشی آموزش راهبرد های فراشناخت بر خودراهبری یادگیری و پیشرفت تحصیلی ‏ریاضی و ادبیات فارسی دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهرستان شوش. فصلنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت ‏آموزشی، 9(36)، 170-147.‏
صفری، یحیی؛ مهدی‌زاده، حسین؛ پاک‌نیا، لیلا و مهران‌نیا، آذر. (1392). اثربخشی آموزش محتوای مبتنی بر فراشناخت با کمک نرم افزار بر خودراهبری و پیشرفت درسی دانش آموزان دوره ابتدایی، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 4(2)، 64-51.
عباسی، صدیقه؛ سفیری، خدیجه و امیرمظاهری، امیرمسعود. (1397). تأثیر عوامل اجتماعی در روابط نسلی از دیدگاه دانشجویان ‏دختر. جامعه‌پژوهی فرهنگی، 9(1), 156-131‏‎.‎
علیمردانی، فائزه، (۱۳۹۸). بررسی و تحلیل نظام تعلیم و تربیت اسلامی در دانشگاه ها، گامی در راستای ارتقا ‏کیفیت مدارس ‏فردا. اولین همایش ملی مدرسه فردا، اردبیل، دانشگاه محقق اردبیلی.‏
قدم پور، عزت‌اله؛ خلیلی‌گشنیگانی، زهرا و رضائیان، مهدی. (1397). تأثیر آموزش بسته فراشناختی (تفکر انتقادی، حل مسئله و ‏فراشناخت) بر انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه. نشریه علمی آموزش و ارزشیابی، ‏‏11(42)، 90-71‏‎.‎
کریمی، صدیقه و نصر، احمدرضا (۱۳۹۲). روش های تجزیه و تحلیل داده های مصاحبه، مجله عیار پژوهش ‏در علوم انسانی، ‏‏4(1)، 94-71.‏
کیذوری، امیرحسین؛ محمدی‌حسینی،‌ سیداحمد و سلیمانی، الهام (1398). ادراک دانشجویان از ‏شایستگی‌های تدریس اعضای هیات علمی ‏در آموزش عالی (مورد مطالعه: دانشگاه فردوسی ‏مشهد). تدریس پژوهی، 7(4)، 131-107.‏
معاصر، حمید و زارعی، حیدرعلی. (1398). خلاقیت هیجانی و یادگیری خودراهبر: نقش واسطه ای انگیزه پیشرفت. مجله روانشناسی، 23(4)، 457-440.
موسوی، شادی و سرداری، باقر. (1398). تعیین اثربخشی الگوی یادگیری مشارکتی بر یادگیری خودراهبر (خودمدیریتی، رغبت ‏برای یادگیری و خودکنترلی) دانش‌آموزان دختر. نشریه علمی آموزش و ارزشیابی، 12(46)، 84-65.