بررسی میزان انطباق برنامه‌ی درسی دانشگاه فرهنگیان با صلاحیت‌های حرفه‌ای موردنیاز دبیران مدارس متوسطه شهر اهواز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

2 عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

3 گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر، آگاهی از میزان انطباق عناصر نه‌گانه‌ی برنامه‌ی درسی دانشگاه فرهنگیان با صلاحیت‌های حرفه‌ای موردنیاز دبیران متوسطه شهر اهواز و تبیین دلایل انطباق یا عدم انطباق این عناصر نه‌گانه با صلاحیت‌های حرفه ای موردنیاز دبیران بود. روش پژوهش آمیخته ( طرح تبیینی) بود. جامعه‌ی آماری پژوهش در بخش کمی را کلیه‌ی مدیران، مدرسان و دانشجویان دانشگاه فرهنگیان و دبیران مدارس متوسطه شهر اهواز، فارغ‌التحصیل از دانشگاه فرهنگیان استان، تشکیل می داد. در بخش کمی، نمونه‌ی موردمطالعه براساس جدول مورگان و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی سهمیه‌ای 269 نفر انتخاب شدند. در بخش کیفی روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع موارد مطلوب بود. ابزار جمع آوری داده ها در بخش کمی، پرسشنامه‌ی محقق ساخته و در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختمند بود. براساس نتایج بخش کمی بین عناصر اهداف، محتوا، فعالیت‌های یاددهی-یادگیری و گروه‌های یادگیری برنامه‌ی درسی دانشگاه فرهنگیان با صلاحیت‌های حرفه‌ای دبیران انطباق وجود داشت؛ اما بین عناصر زمان، مواد آموزشی، فضای آموزشی و روش‌های ارزشیابی انطباق لازم وجود نداشت. در بخش کیفی، به منظورتبیین نتایج بخش کمی، مصاحبه‌ها بر مبنای رویکرد تحلیل محتوای کیفی به روش استقرائی تحلیل شده و دلایل انطباق یا عدم انطباق هر یک از عناصر نه‌گانه‌ی برنامه‌ی درسی دانشگاه فرهنگیان با صلاحیت‌های حرفه‌ای دبیران تبیین گردیده است.

کلیدواژه‌ها


اساسنامه دانشگاه فرهنگیان (1391). معاونت آموزشی و پژوهشی دانشگاه فرهنگیان و شورای عالی انقلاب فرهنگی. تهران.
جمشیدی توانا، اعظم، و امام‌جمعه، محمدرضا (1395). بررسی تأثیر کارورزی فکورانه در برنامه­ درسی تربیت‌معلم بر رشد شایستگی‌های دانشجو معلمان. مجله‌ی علمی پژوهشی پژوهش‌های برنامه‌ی درسی، 6 (1)، 20-1.
حاذقی راد، معصومه، و سامری، مریم (1394). ارزیابی برنامه درسی دانشگاه فرهنگیان از نظر میزان انطباق با نیازهای آموزشی معلمان دوره‌های تحصیلی از دیدگاه دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان شهرستان ارومیه. کنفرانس ملی روانشناسی، علوم­تربیتی و اجتماعی، تهران.
داودی، آذر، کشتی آرای، نرگس، و یوسفی، علیرضا (1394). تبیین پدیدارشناسانه اصول برنامه درسی «تجربه تدریس» (کارورزی) در دانشگاه فرهنگیان. دو فصلنامه­ی نظریه و عمل در برنامه درسی، 3 (6)، 28-5.
دایی­زاده، حسین، سلیمان­پور عمران، محبوبه، نعمتی، ذبیح­الله (1393). بررسی مطلوبیت کیفیت برنامه درسی دانشگاه فرهنگیان در تربیت‌معلم حرفه­ای از دیدگاه مدرسان. همایش بین­المللی کیفیت در برنامه درسی آموزش عالی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
دهقان، عبدالمجید، مهرام، بهروز، و کرمی، مرتضی (1395). ارزشیابی برنامه‌ی درسی دانشگاه فرهنگیان از حیث تربیت‌معلم پژوهشگر. دو فصلنامه‌ی مطالعات برنامه‌ی درسی آموزش عالی، 7 (13)، 100-78.
زارع، مریم، پارسا، عبداله، و صفایی مقدم، مسعود (1395). متولی تربیت‌معلم: آموزش عالی یا آموزش‌وپرورش. دو فصلنامه‌ی نظریه و عمل در برنامه‌ی درسی، 4 (8)، 118-85.
شعبانی، حسن (1385). مهارت­های آموزشی و پرورشی (روش­ها و فنون تدریس). تهران: ویرایش سوم، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی در دانشگاه­ها (سمت).
عباسی، حسین، بهاروند ایران­نیا، زهرا، و یعقوب­زاده، ابراهیم (1394). بررسی برنامه درسی جدید رشته کارشناسی آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان. همایش ملی هزاره سوم و علوم انسانی، شیراز.
عباسی، لطف الله (1393). مروری بر وضعیت و عملکرد دانشگاه فرهنگیان. مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی.
عطاران، عاطفه، موسی پور، نعمت الله، عطاران، محمد، حسینی خواه، علی (1397). چشم انداز تاریخی به بازنگری برنامه های درسی تربیت معلم در ایران، فصلنامه مطالعات برنامه درسی، دوره 13، شماره 50، پاییز 1397، صفحه 45-74.
کرمی، مرتضی، فاتحی، هدی (1392). تغییر برنامه درسی آموزش عالی: (مورد: برنامه‌ درسی دوره کارشناسی‌ارشد برنامه‌ریزی آموزشی). فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، دوره 3، شماره 7، بهار و تابستان 1392، صفحه 1-161 .
متین، نعمت‌الله (1390). دانشگاه فرهنگیان و بنیان­های آموزشی معلمان. پژوهشنامه فرهنگیان، شماره­ی اول، آذرماه، ص، 92.
منفردی­راز، براتعلی، سلیمان­پور عمران، محبوبه، عباسی جوشقان، احسان، و سنگ سفیدی، رضا (1394). نقش دانشگاه فرهنگیان در تربیت‌معلم فکور با رویکرد برنامه درسی فاوامحور. فصلنامه­ی تربیت‌معلم فکور، 1 (1)، 36-15.
مهاجری، مژده، شریف، مصطفی، و مهاجری، احمد (1391). رابطه بین قابلیت­های حرفه­ای معلمان دوره ابتدایی با عملکرد تحصیلی دانش­آموزان در شهر اصفهان. فصلنامه­ی رویکردهای نوین آموزشی، 7 (1)، 48-27.
مهدوی هزاوه، منصوره، ملکی، حسن، مهرمحمدی، محمود، و عباس پور، عباس (1396). برنامه درسی تربیت معلم ابتدایی: ارائه الگویی همسو با سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش. پژوهش در تربیت معلم، 1 (1)، 74-47.
مهرعلیزاده، یدالله، صفایی مقدم، مسعود، علم، محمدرضا، و نوه­ابراهیم، عبدالرحیم (1393). مبانی نظری و عملی پژوهش (کمی، کیفی و آمیخته) در علوم انسانی، اهواز، انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز.
مهرمحمدی، محمود (1383). برنامه ی درسی. در ع.م. کاردان (پدید آورنده)، علوم تربیتی ماهیت و قلمرو (227-261). تهران: انتشارات سمت.
مهرمحمدی، محمود (1391). معلم و تربیت‌معلم در جمهوری کره و تأملی در وضعیت متناظر آن در جمهوری اسلامی ایران. ارائه‌شده در نشست سفر مطالعاتی کره جنوبی، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی.
مهرمحمدی، محمود (1392). برنامه درسی تربیت‌معلم و الگوی اجرائی مشارکتی آن؛ راهبرد تحولی برای تربیت‌معلم در ایران. دو فصلنامه‌ی نظریه و عمل در برنامه‌ی درسی، 1 (1)، 26-5.
نبوی، صادق (1390). بررسی جایگاه مراکز تربیت‌معلم در نظام­های آموزشی. پژوهشنامه فرهنگیان، شماره­ی اول، آذرماه، ص، 74.