واکاوی عوامل موفقیت افراد سرآمد در آزمون سراسری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

چکیده: شناسایی عوامل موثر در موفقیت افراد سرآمد، و تلاش برای بهره گیری از آن، از مهمترین راهبردهای موفقیت به شمار می‌رود. فقدان مطالعه‌ای ژرفانگر در بازنمایی عوامل موفقیت رتبه‌های برتر آزمون‌ سراسری، باعث شد تا در مطالعه حاضر، عوامل مؤثر در موفقیت نفرات برتر آزمون سراسری، مورد واکاوی قرار گیرد. بدین‌منظور با بهره‌گیری از رویکردی کیفی، و مصاحبه عمیق نیمه ساختار‌یافته با برگزیدگان برتر آزمون سراسری که به روش نمونه‌گیری موارد کرانه‌ای انتخاب شدند، داده‌ها گردآوری گردید. پس از 12 مصاحبه، اشباع نظری حاصل و بر اساس راهبرد هفت مرحله‌ای کُلایزی تحلیل شد. تحلیل عمیق تجربه زیسته مشارکت‌کنندگان، به دسته‌بندی 7 مضمون اصلی (عوامل اصلی موفقیت) منتج گردید. نتایج به‌دست آمده به اساتید شرکت کننده ارائه و پس از بررسی‌های متوالی مورد تأیید واقع شد. یافته‌ها حاکی از آن است که هفت عامل خودانگیختگی، موقعیت‌طلبی، هدفمندی، سرعت عمل، راهبردهای یادگیری، محیط آموزشی، و ویژگی‌های خانوادگی در کسب رتبه برتر در آزمون سراسری نقش اصلی را ایفا نموده‌اند.
کلمات کلیدی: عوامل موفقیت، نفرات برتر کنکور، آزمون سراسری، روش تحقیق کیفی

کلیدواژه‌ها


-         ابوالحسنی، منصوره؛ و اسمعیلی، معصومه (1389). مقایسه عوامل فردی و محیطی در استعاره های موفقیت رتبه‌های برتر، متوسط و پذیرفته نشدگان آزمون سراسری. فصلنامه روان شناسی تربیتی. شماره 17 (167-147).
-         امیدی، مریم (1382). بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی دانشجویان کارشناسی رشته کشاورزی در دانشگاه تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. تهران، دانشگاه تهران، دانشکده کشاورزی.
-         بازرگان، عباس (1389). مقدمه ای بر روش های تحقیق کیفی و آمیخته. تهران: نشر دیدار، چاپ دوم.
-         پارسا، محمد (1370). روان شناسی یادگیری بر بنیاد نظریه ها. تهران: انتشارات بعثت، چاپ اول.
-         حج فروش، احمد (1381). آسیب های کنکور بر هدف های دوره ی متوسطه و ارائه پیشنهاد برای رفع آسیب ها. مجموعه مقالات سمینار بررسی روش ها و مسائل آزمون های ورودی دانشگاه ها. اصفهان.
-         حقیقی، حسن؛ و اکبری، نعمت الله (1383). بررسی همگرایی تقاضای اجتماعی آموزش عالی در ایران (1380-1362). فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران. شماره 20 (134-115).
-         روان بخش، فرشته؛ اسمعیلی، محمدرضا؛ و آفرینش خاکی، اکبر (1391). مقایسۀ گذران اوقات فراغت ممتازین کنکور و راه نیافتگان به دانشگاه با تأکید بر فعالیت جسمانی. نشریه مدیریت ورزشی. شماره 17 (93-75).
-         سبحانی نژاد، مهدی؛ شاه حسینی، نجیبه؛ هاشمی محمدآبادی، مجید؛ خدابنده اویلی، عباس (1391)، عوامل مؤثر بر موفقیت دانش آموزان استان یزد در کسب رتبه نخست ورود به دانشگاه های کشور طی سال های 1384 الی 1388. فصلنامه مطالعات برنامه ریزی آموزشی. شماره 3 (234-199).
-         صالحی، کیوان؛ بازرگان، عباس؛ صادقی، ناهید؛ شکوهی یکتا، محسن (1394). بازنمایی ادراکات و تجارب زیسته معلمان از آسیب‌های احتمالی ناشی از اجرای برنامه ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی. فصلنامه مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی. 5 (9)، 99-59 .
-         عابدی، احمد (1380). بررسی رابطه بین انگیزش پیشرفت اسناد علمی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه شهر همدان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی.
-         عزیزی، نعمت الله (1387). بررسی چالش ها و نارسایی های تحصیلات دانشگاهی در حوزه علوم انسانی، تأملی بر نظرات دانشجویان. فصلنامه آموزش عالی ایران. شماره 2 (29-1).
-         قاضی، قاسم (1373). زمینه مشاوره و راهنمایی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-         کاظمی‌پور، م (1374). عوامل موثر بر موفقیت دانشجویان. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی. سال 3، شماره 3 و 4.
-         محمدنژاد عالی زمینی، یوسف (1383). دایره المعارف آموزش عالی. جلد دوم. تهران: بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی.
-         نوربخش، سید مرتضی؛ حائری، مجید (1390)، مطالعه جامعه شناختی موفقیت در کنکور، نامه آموزش عالی، شماره 15، صص 57-33
-         نوغانی، محسن؛ آهنچیان، محمدرضا؛ و رفیعی، محمدتقی (1390). تأثیر سرمایه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر موفقیت در آزمون سراسری ورود به دانشگاه. فصلنامه جامعه شناسی آموزش و پرورش. شماره 1، (218-191).
-         نیک‌نژاد، عبدالحسین (1381). دانشگاه ویژه روشی نو در پذیرش دانشجو. مجموعه مقالات سمینار بررسی روش‌ها و مسائل آزمون های ورودی دانشگاه‌ها. اصفهان.
-                 Annis, L. F. (1983). The processes and effects of peer tutoring. Human Learning, 2, 39–47.
-                 Bargh, J. A., and Schul, Y. (1980). On the cognitive benefits of teaching. Journal of Educational Psychology, 72(5), 593–604.
-                 Beyene, K.M.; Yimam, J.A. (2016). Multilevel Analysis for Identifying Factors Influencing Academic Achievement of Students in Higher Education Institution: The Case of Wollo University, Journal of Education and Practice, v7 n13 p17-23
-                 Borus, M. E., & Carpenter, S. A. (2000). Factors Associated with College Attendance of High School Seniors. Economic of Education Review. No. 3 (76-169).
-                 Bryan, G., & Heather, H (2016). Research Says/The X Factor in College Success, Educational Leadership, v73 n6 p77-78
-                 Cappellari, L. (2004) High school types, academic performance and early labour market Outcomes. IZA discussion paper, No.1048.
-                 Estridge, W. (2009). School influence on student attendance and engagement in learning. University of Toronto (Canada), p. 252.
-                 Fabunmi, M., Brai-Abu, P., & Adeyinka adeniji, I. (2007). Class factors as determinats of secondary school student's academic performance in Oyo state Nigeria. J. sec. sci. 14(3). (243-247).
-                 Fonseca, J. M. B., & Conboy. J. E. (2006). Secondary Student perceptions of Factors Effecting Failure in Science in Portugal. Eurasia Journal of Mathematics, science and technology Education. 2(2).
-                 Garton, B. L., Dyer, J. E., & King, B. O. (2001). Factors associated with academic performance and retention of college agriculture students. NACTA journal, 45(1). (21-27).
-                 Grant, R. (2005). A phenomenological investigation into lecturers understanding of themselves as assessors at Rhode University, Rhodes university graham stwn education department.
-                 Hamp-Lyons, L. (2001). Fairness in language testing. In A. J. Kunnan (Ed.), Fairness and validation in language assessment, Studies in Language Testing 9 (pp. 99–104). Cambridge, England: Cambridge University Press.
-                 Johnson, D. W., Maruyama, G., Johnson, R., Nelson, D., and Skon, L. (1981). The effects of cooperative, competitive, and individualistic goal structures on achievement: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 89, 47–62.
-                 Pallud, J. (2009). The application of a phenomenological framework to assess user experience with museum technologies, 17th European conference on information systems
-                 Panayiotis, A (2012). The Short- and Long-Term Effects of Secondary Schools upon Students' Academic Success and Development, Educational Research and Evaluation, v18 n7 p621-639
-                 Payandeh Najafabadi, A.T.; Najafabadi, M.; Farid-Rohani, M.R. (2013). Factors Contributing to Academic Achievement: A Bayesian Structure Equation Modelling Study, International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, v44 n4 p490-500
-                 Rood, D. (2004). Scholastic – Success, Available at: http://www.ca.uky.edu
-                 Scott, J. (2004). Family, Gender, and Educational Attainment in Britain: A Longitudinal Study. Journal of Comparative Family Studies. 35(4). (565-589).
-                 Showers, A.H.; Kinsman, J.W. (2017). Factors That Contribute to College Success for Students with Learning Disabilities, Learning Disability Quarterly, v40 n2 p81-90
-                 Stobart, G. (2005). Fairness in multicultural assessment systems. Assessment in Education, 12, 275–287.
-                 Suskie, L. (2000, May). Fair assessment practices. AAHE Bulletin.
-                 Wells, T. (1995). Does Family Background Affect Educational Attainment Differently According to Family Structure, Birth Order, and Sex?. NSFH Working Paper No. 70. Madison, WI: Center for Demography and Ecology, University of Wisconsin-Madison.
-                 Wyss, V.L. Tia, R. H., & Salder, P. M. (2007). High school class- size and college performance in science. The high school journal. 90(3).
-                 Zimmer-Gembeck, M. J., Chipuer, M. H., Hanisch, P. A., & McGregor. L. (2006). Relationship at school and stage-environment fit as resources for adolescent engagement and achievement. Journal of Adolescence. No 29, 911-933.