نیازهای سواد رسانه ای دانشجویان دوره کارشناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مطالعات برنامه‌ درسی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران

2 دانشیار مطالعات برنامه‌ درسی دانشگاه بوعلی‌سینا همدان

چکیده

امروزه رسانه‌های متنوع با شیوه‌های گوناگون فرآیندهای فکری و تصمیم‌گیری مخاطبان خود را تحت تاثیر قرار می‌دهند. از این‌رو داشتن صلاحیت‌های سواد رسانه‌ای یکی از الزامات شهروندان در عصر رسانه‌هاست. هدف این پژوهش تعیین نیازهای آموزشی دانشجویان در زمینه سواد رسانه‌ای با توجه به وضعیت موجود سواد رسانه‌ای آنهاست. این پژوهش در دو مرحله‌ انجام پذیرفت که ابتدا برای سنجش میزان سوادرسانه‌ای از روش توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شد و با استفاده از نمونه‌گیری طبقه‌ای 481 نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه بوعلی‌سینا از نه دانشکده‌ به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه محقق‌ساخته23 گویه‌ای، سنجش سوادرسانه‌ای پاسخ دادند. روایی این پرسشنامه با استفاده از روایی صوری و محتوایی و پایایی آن از ضرایب آلفای کرانباخ 74/0 به‌دست آمد. در این مرحله، برای تحلیل داده‌ها از آزمون T تک‌گروهی و آزمون فریدمن استفاده شد. در مرحله دوم پژوهش، از روش توصیفی و پیمایش از خبرگان استفاده شد که 30 نفر از خبرگان دانشگاهی و افراد باسابقه اجرایی بالا در زمینه سواد رسانه‌ای در پژوهش شرکت کردند. این افراد با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس و ملاک‌محور انتخاب شدند و ابزار جمع‌آوری داده‌ها از آنها نیز پرسشنامه نیازهای آموزشی در زمینه سواد رسانه‌ای بود و داده‌ها با استفاده از ضریب توافق تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد: وضع موجود دانشجویان در برخی از ابعاد سواد رسانه‌ای مانند نقد رسانه و تولید پیام‌های رسانه‌ای مطلوب نیست و عمده نیازهای دانشجویان در زمینه استفاده، نقد و تولید پیام‌های رسانه‌ای به شناسایی ویژگی‌های رسانه‌ها، نحوه استفاده از آنها، تحلیل و ارزیابی پیام‌های رسانه‌ای، درک ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی در تعامل با رسانه‌ها، آشنایی با مهارت‌های هنری، بصری و زیباشناسی، هنر نویسندگی، درک معنایی، مهارت‌های فنی و آشنایی با نرم‌افزارهای مختلف تولید محتوا است. بر این اساس نحوه گنجاندن این مطالب در برنامه‌درسی دوره کارشناسی پیشنهادهایی ارائه شده است.  

کلیدواژه‌ها


امامی،حسین(1394)،سوادرسانه­ای در تئوری و عمل عمل،فصلنامه نقد کتاب اطلاع­رسانی و ارتباطات،5(2)،5-6.
اشرف­ریزی، حسین،. رمضانی،امیر، آقاجانی، حامد و کاظم­پور، زهرا(1392). بررسی میزان سوادرسانه­ای و اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، فصلنامه نظام­ها و خدمات اطلاعاتی،2(2)،34-17
ایرانپور(1389). میزان سواد رسانه­ای و نقش آن در استفاده از رسانه­های تعاملی بررسی رفتار ارتباطی  دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه اصفهان و دانشگاه صنعتی اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
پاتر، جیمز(1391)، نظریه سوادرسانه­ای رهیافتی شناختی. (ترجمه ناصر اسدی، محمد سلطانی­فر و شهناز هاشمی). تهران: انتشارات سیمای شرق.
تقی زاده،عباس.،افخمی،حسینعلی (1392)بررسی مقایسه ای سوادرسانه ای دانش آموزان :مطالعه موردی دانش آموزان دختر و پسر سال چهارم دبیرستان های شهر کرمان،فصلنامه علوم اجتماعی،4(16)،30-15
تقی­زاده،عباس و کیا،علی­اصغر(1393)،نیازسنجی برنامه آموزش سوادرسانه­ای در مدارس،فصلنامه مطالعات فرهنگ ارتباطات،15(26)، 11-5.
کاردان مقدم،حسین.،مرادی،حسین(1394)مقایسه سواذرسانه­ای و دیجیتالی در دانشجویان صنعتی بیرجند و پونای هند،دومین کنفرانس ریاضیات صنعتی،صص 46-32.
حاجی حیدری، حامد و یزدیان،امیر(1390). سنجش و کاربست الگوی پنج سطحی سواد رسانه ای انتقادی: مطالعه موردی دانشجویان دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه جهانی رسانه، 6(2)، 30- 57.
حسینی­پاکدهی، علیرضا و شبیری، حسنیه السادات(1396). آموزش سواد رسانه­ای در فضای مجازی: مقایسه مدیا اسمارتس کانادا و وب­سایت سواد رسانه­ای ایران. مطالعات رسانه­های نوین، 9(3)، 76-31.
صلواتیان، سیاوش.، حسینی، سید بشیر و معتضدی، سینا(1396). طراحی الگوی آموزش سواد رسانه­ای به نوجوانان. فصلنامه مطالعات برنامه­ریزی آموزشی. 6(2)، 74-49.  Doi:  10.22080/EPS.2017.1615