بررسی نقش ادراک دانشجویان تحصیلات تکمیلی از مؤلفه‌های برنامه درسی در پیش‌بینی میزان انگیزش پژوهشی آن‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد تحقیقات آموزشی

2 دکتری برنامه درسی، دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه فردوسی مشهد

3 دکتری روانشناسی، دانشیار علوم تربیتی فردوسی

چکیده

هدف از مطالعه حاضر بررسی نقش ادراک دانشجویان تحصیلات تکمیلی از مؤلفه‌های برنامه درسی در پیش‌بینی میزان انگیزش پژوهشی آن‌ها است. بدین منظور نمونه‌ای متشکل از 197 تن از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 94-1393، به روش طبقه‌ای تصادفی انتخاب گردید. این مطالعه از حیث هدف کاربردی، از حیث روش، توصیفی و از نوع همبستگی است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه‌های محقق-ساخته ادراک دانشجویان از مؤلفه‌های برنامه درسی و پرسشنامه انگیزش پژوهشی بود. برای گزارش و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. شاخص‌های آمار توصیفی همچون تعداد، میانگین، انحراف معیار، بیشینه و کمینه نمرات و در آمار استنباطی نیز از آزمون‌های همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج نشان داد که میان ادراک از مؤلفه‌های درسی به صورت کلی و انگیزش پژوهشی 0.58 همبستگی وجود دارد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین خرده مقیاس‌های ادراک از مؤلفه‌های برنامه درسی (ادراک از هدف، محتوا، روش و ارزشیابی) و انگیزش پژوهشی دانشجویان همبستگی مثبت و معناداری دارد. نتایج رگرسیون همزمان نیز نشان داد که متغیرهای پیش‌بین می‌توانند به صورت ترکیبی 43 درصد از تغییرات متغیر انگیزش پژوهشی را تبیین کنند و از بین متغیرهای پیش‌بین، دو متغیر ادراک از هدف و ادراک از محتوا می‌تواند متغیر ملاک (انگیزش پژوهشی) را پیش‌بینی کنند و سایر متغیرهای پیش‌بین (ادراک از روش و ارزشیابی) به تنهایی قادر به پیش‌بینی انگیزش پژوهشی نیستند. به-صورت کلی ادراک دانشجویان از مؤلفه‌های برنامه‌ی درسی قابلیت پیش‌بینی انگیزش پژوهشی را داراست، این یافته‌ها مؤید رویکرد خود تعیین گری است که بیان می‌کند ادراکات حاصل از محیط بر انگیزش تأثیر می‌گذارد.
 

کلیدواژه‌ها


ارنشتاین، آلن سی؛ و هانکینز، فرانسیس پی (1384). مبانی اصول و مسائل برنامه درسی، ترجمه احقر قدسی. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تحقیقات.
اکبری بورنگ، محمد (1391). بررسی جهت‌گیری‌های برنامه درسی استادان دانشگاه علوم پزشکی مشهد. مجله علمی و پژوهشی علوم پزشکی اصفهان. 12(3): 210-219.
بیابانگرد، اسماعیل (1384) روانشناسی آموزش و یادگیری. تهران: ویرایش.
حیدرزاده، محسن (1391) نقش ساختار ارزشیابی کلاسی ادراک‌شده و جهت­گیری پژوهشی دانشجویان در انگیزش پژوهشی آنان، پایان‌نامه درجه‌ی کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی.
سالاری، بی­بی مریم (1390) رابطه بین فرزندپروری و ارزشیابی کلاسی ادراک‌شده در گرایش به تفکر انتقادی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1387). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگاه.
سید جوادین، سید رضا (1381) بررسی عوامل مرتبط با انگیزش یادگیری دانشجویان دانشگاه تهران، مجله مجتمع آموزش عالی قم، 4 (15): 221-256.
عابدی، احمد؛ تاجی، مریم (1380). نقش برنامه درسی پنهان مدارس در شکل‌گیری شخصیت و رفتار دانش آموزان، فصلنامه‌ی آموزه، 9: 10-15.
گال، مردیت؛ بورگ، والتر و گال، جویس (1390). روش‌های تحقیق کمّی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی. تهران: سمت.
معین­الغربایی، فاطمه؛ فدایی، مهدی (1388) پرورش انگیزه در دانش آموزان نهایت مسئولیت‌پذیری در تدریس (رهیافت‌ها و راهکارهای عملی برای معلمان و مشاوران تحصیلی)، گزارش، 3: 30-32.
ملکی، حسن؛ دلاور، علی؛ احمدی، غلامعلی و حاجی تبار فیروز جائی، محسن (1391). بررسی میزان همخوانی برنامه درسی قصد شده، اجراشده و کسب‌شده مطالعات اجتماعی سال اول دبیرستان. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 8 (27): 105-154.
مهرمحمدی، محمود و همکاران (1388). برنامه‌ریزی درسی: نظرگاه­ها، رویکردها و چشم‌اندازها. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
نیلی، محمدرضا؛ نصر، احمدرضا؛ اکبری، نعمت‌الله (1386) بررسی کیفیت راهنمایی پایان‌نامه‌های دوره کارشناسی ارشد. دانشور رفتار، س 14(24)، 111-122.
 
Alkharusi, h. (2010), A multilevel linear model of teachers assessment practice and students student’s perceptions of the classroom assessment environment, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 8: 5–11.
Autio, o. (2011). Elements in students’ motivation in technology education. Procedia-Social and behavioral sciences, 12: 562-567.
Brown GTL, Hirschfeld G. HF (2008). Student’s conceptions of assessment in education: links to outcome. Assessment in education: principles, policy & practice. 15 (1): 3-22.
 Darren W. Dahl, Kamal Smimou, (2011) "Does motivation matter? On the relationship between perceived quality of teaching and students' motivational orientations", Managerial Finance, 37(7): 582 – 609.
Dorman, J. Fisher, D. Waldrip, BG. (2005). Classroom environment, student perceptions of assessment, academic efficacy attitude to science: a Lineral analysis. Contemporary approaches research on learning environment.
Glatthorn, A.A, Boschee, F, White head, B.m & Boschee, B.F. (2012). “Curriculum leader ship: Strategies for Development and Implementation”, Third Ed, Thousandoaks, SAGE, Inc.
Gutiérrez, M. Ruiz, L. M. & López, E. (2010). Perceptions of motivational climate and teachers' strategies to sustain discipline as predictors of intrinsic motivation in physical education. The Spanish journal of psychology, 13(02), 597-608.
Kahn, S. (2006). Introduction to stress. Journal of Personality, 42(1), 168-174.
Maddox, W. T. & Markman, A. B. (2010). The motivation–cognition interface in learning and decision making. Current Directions in Psychological Science, 19(2), 106-110.
Murayama, K. & Elliot, A. J. (2009). The joint influence of personal achievement goals and classroom goal structures on achievement-relevant outcomes. Journal of Educational Psychology, 101(2), 432.
Poursadeghi, Mahsa, Soleymanpour, Javad. (2014). The Effect of Teaching Philosophy-Oriented on Academic Motivation and Self-Monitoring among Students, Journal of Applied Environmental and Biological Sciences, 4(3), 95-102.
Schunk, D, H. (1991). Self-efficacy and academic motivation, journal educational psychologist, 26(384): 207-231.
Seyler, D. L. Holton III, E. F. Bates, R. A. Burnett, M. F. Carvalho, M. A. (2002). Factors affecting motivation to transfer training. International Journal Training and Development. 2(1), 16-36.
Tella, A. (2007). The impact of motivation on student’s academic Achievement and Learning outcomes in mathematics among secondary school students in Nigeria. Eurasia journal of Mathematics, science & Technology education. 3(2): 149-156.
Tohidi, H. Jabbari, M. M. (2012). The effect of Motivation in education. Procedia-social and behavioral Sciences, 31: 820- 824.
Urdan, T. & Schoenfelder, E. (2006), classroom effects on student motivation: goal structures, social relationship, and competence beliefs. Journal of school psychology, 44(5):331-349.
Vansteenkiste, M. Simons, J. Lens, W. Sheldon, K. M. & Deci, E. L. (2004). Motivation learning, performance and persistence: the synergistic effects of intrinsic goal contents and autonomy-supportive contexts. Journal of personality and social psychology, 87(2):246-260.