دلایل، ضرورت و چگونگی ارزشیابی از درس و موانع آن در دانشگاه‌های ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی در آموزش عالی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان.

2 استاد گروه علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. (نویسنده مسئول).

3 استاد گروه مدیریت آموزشی و توسعه منابع انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی

چکیده

ارزشیابی از درس به‌عنوان یکی از ابزارهای بسیار ارزشمند ارتقاء کیفیت تدریس و یادگیری محسوب می­شود، زیرا می­تواند بازخورد مفیدی برای استادان و دانشگاه در مورد کیفیت عناصر برنامه درسی فراهم ­سازد. ازاین ‌رو هدف پژوهش حاضر بررسی دلایل، ضرورت و چگونگی ارزشیابی از درس و موانع آن در دانشگاه­های ایران است. بدین منظور با 20 نفر از متخصصان و اعضای هیئت‌علمی دانشگاه­های کشور که در حوزه ارزشیابی و برنامه درسی اهل نظر هستند، مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. مصاحبه­ها، پس از پیاده شدن، به‌صورت مقوله­بندی باز تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته­ها حاکی از آن است که ارزشیابی از درس به چهار دلیل انجام و به سه دلیل جانیفتادن فرهنگ صحیح نقد و مطالبه، نگرانی و دلهره برخی از دانشجویان از بازخورد استادان و نگرانی مدیران دانشگاه، دانشکده و گروه و استادان از بازخورد دانشجویان در دانشگاه­ها انجام نمی­شود. یافته­ها همچنین نشان داد ارزشیابی از درس می­تواند به‌وسیله دانشجویان فعلی، دانش­آموختگان، همکاران و ذی­نفعان خارج از دانشگاه و از طریق مشاهده، مصاحبه، رایانه­ای، پرسشنامه و روش­های خلاقانه انجام شود.

کلیدواژه‌ها


امینی، محمد؛ رحیمی، حمید و خدابخشی، حمیدرضا. (1397). ارزیابی مقایسه­ای کیفیت عناصر برنامه درسی در رشته علوم تربیتی. راهبردهای توسعه در آموزش پزشکی، 5 (2)، 12 – 1.
امینی، محمد؛ مهدی­زاده، مریم؛ ماشاء الهی، زهرا و علیزاده، مرضیه. (1388). بازشناسی نقش مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان در آموزش عالی. ارائه شده در نهمین همایش سالانه انجمن مطالعات برنامه درسی ایران، دانشگاه تبریز.
دانایی­فرد، حسن؛ الوانی، سیدمهدی و آذر، عادل. (1398). روش­شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع. تهران: انتشارات اشراقی.
علی­بیگی، امیرحسین؛ بارانی، شهرزاد و کرمی­دهکردی، مهدی. (1398). طراحی و تدوین الگوی جامع ارزشیابی کیفیت تدریس اساتید: مطالعه موردی دانشگاه رازی. فصلنامه پژوهش در برنامه­ریزی درسی، 63 (4)، 21 – 34.
قنبری، سیروس و سلطان­زاده، وحید. (1397). ارتقاء کیفیت تدریس در پرتو ارزشیابی از اساتید؛ تأملی بر دیدگاه دانشجویان. تدریس­پژوهی، 6 (2)، 15 – 31.
ملکی، حسن و محمدی­مهر، مژگان. (1388). فرایند ارزشیابی برنامه­های درسی. مجله دانشکده پیراپزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، 4 (2)، 30 – 36.
مومنی­مهمویی، حسین. (1390). آسیب­شناسی ارزشیابی برنامه درسی در آموزش عالی. فصلنامه راهبردهای آموزش، 4 (2)، 100 – 95.
نصر، احمدرضا؛ سولومونیدز، این و کامرون، الیسون. (1392). علل و چگونگی تدوین درس جدید و موانع آن در دانشگاه­های استرالیا. پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، 29 (2)، 18 – 42.