معرفی و اعتباریابی شایستگی های دانشجو معلمی آموزش ویژه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دبیرشاغل در مدارس استثنایی.

2 دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی.

3 استاد دانشگاه علامه طباطبائی.

چکیده

دانشجومعلمان آموزش ویژه برای تعیین دقیق وضعیت و نیازهای دانش آموزان خود و پیش بینی و طراحی آموزش ویژه و حمایت از دانش آموزان با نیازهای ویژه، همچنین مقابله با چالش­ها و مشکلاتی که در طول فعالیت­های آنها به عنوان معلم آموزش ویژه به وجود می آید، نیاز به مهارت­ها و شایستگی­های کاملا تخصصی دارند. این مطالعه به تعریف، دامنه­ها و سطح شایستگی دانشجو معلمان آموزش ویژه و اعتباریابی آن می پردازد. در این پژوهش، از طرح تحقیق آمیخته استفاده شد، به این ترتیب که در بخش کیفی از روش پژوهش اسنادی و تحلیل محتوای کیفی با رویکرد قیاسی با ماتریس ساختار نیافته استفاده شد و در بخش کمی از طریق تشکیل گروه­های کانونی متشکل از 10 نفر از متخصصان آموزش ویژه و تدوین 12 ملاک، به اعتبار یابی شایستگی­ها پرداخته شد. برای جستجو و جمع آوری متون و مقالات علمی، شیوه مرور نظام­مند به کار رفت. همچنین با  صاحب­نظران و متخصصان آموزش کودکان استثنایی، کارفرمایان سازمان و ادارات آموزش و پرورش استثنایی کشور و اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان، مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. اعضای نمونه به شیوه هدفمند انتخاب و بعد از مصاحبه با 21 نفر به تکرار رسید و مطابق به نظر استاد راهنما ادامه مصاحبه ضروری نبود. نتیجه­گیری: تعریف حوزه­های سطوح دستیابی به شایستگی­ها برحسب اهداف و زمینه­های فرهنگی، سیاسی و آموزشی سازمان­ها در کشورها و جوامع گوناگون متفاوت است. با انجام این مرور نظام­مند، پنج حوزه اصلی و 47 زیرمجموعه و همچنین سه سطح دستیابی به شایستگی­ها شناسایی شد.

کلیدواژه‌ها


به پژوه، احمد (1391). خانواده و کودکان با نیازهای ویژه. تهران: انتشارات آوای نور.
دلاور، علی. (1398). روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی ، ناشر: ویرایش
دیبایی صابر، محسن؛ عباسی، عفت؛ فتحی واجارگاه، کوروش و صفایی موحد، سعید (1395). تبیین مولفه های شایستگی معلمان در تحلیل جایگاه آن در اسناد بالا دستی آموزش و پرورش ایران. پژوهش های آموزش و یادگیری. دوره 13، شماره (2).
راغب، حجت اله و به پژوه، احمد. (1397). طرح پژوهشی تدوین استانداردهای شایستگی های معلمان دانش آموزان با نیازهای ویژه و اعتباربخشی آن، گروه پژوهشی کم توان ذهنی و استعدادهای درخشان
سعدی‌پور، اسماعیل. (1393). روش‌های تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی (جلد 1) ،ناشر: دوران
عزیزی، سپیده؛ ملکی، حسن و صادقی، علیرضا (1395). شناسایی ابعاد شایستگی های حرفه ای معلمان از دیدگاه دانشجویان و مدرسان دانشگاه فرهنگیان تهران. مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی. دوره 6، شماره (18).
عسکری متین، سجاد و کیانی، غلامرضا (1396). الگوی معیار صلاحیت حرفه ای معلمی در تراز جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه تعلیم و تربیت. شماره (134).