شناسایی مولفه های برنامه درسی مبتنی بر مهارت در آموزش عالی و ارائه یک مدل: مطالعه ای فراترکیب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد، تهران، ایران.

3 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور.

چکیده

آموزش های مهارتی یکی از ابعاد مهم توسعه پایدار به ویژه در توانمندسازی سرمایه انسانی است. از این رو هدف پژوهش حاضر تبیین مولفه‌های برنامه درسی مبتنی بر مهارت در آموزش عالی می باشد، این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش فراترکیب  هفت مرحله‌ای سندلوسکی و بارسو (2007) انجام شده است. بدین منظور ابتدا با هدف تعیین جهت­گیری مطالعه، سوالات پژوهش تعیین و سپس به منظور گردآوری اطلاعات برای پاسخ به سوالات پژوهش، با بررسی منابع نوشتاری معتبر و مرتبط با برنامه‌های درسی مهارتی و مهارت­ورزی، تعداد 87 منبع مرتبط شناسایی شد و از این تعداد، 22 منبع نوشتاری مرتبط، بر اساس معیارهای ارزیابی کیفیت، به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و طی سه مرحله کدگذاری مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج تحقیق 390 شاخص یا معرف در قالب کدهای باز، 26 مولفه در قالب کدهای محوری و 5 بُعد در قالب کدهای انتخابی از جمله الزامات فردی، الزامات مهارتی، الزامات محیطی، الزامات دانشگاهی و الزامات آموزشی و پژوهشی شناسایی شدند. از یافته­های این پژوهش، می­توان در سیاست گذاری های آموزش عالی در راستای بهبود برنامه­های درسی مهارت­ورزی در آموزش عالی استفاده کرد. 

کلیدواژه‌ها


انتظاریان، ناهید و طهماسبی، طاهره (1390)، بررسی میزان هماهنگی و انطباق نظام آموزش عالی و آموزش های فنی و حرفه ای با نیازهای بازار کار، نشریه کار و جامعه، 140، 70-59.
ایزدی، صمد؛ صالحی‌عمران، ابراهیم و منصوری‌بککی، سیروس. (1391). بررسی صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان مرد دوره متوسطه شاخه علوم انسانی بر مبنای رویکرد سازنده‌گرایی (مورد مطالعه: استان مازندران). مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 4(1)، 1-27.
خواجه شکوهی، علیرضا؛ عباسی، مصیب؛ و خوش فر، غلامرضا (1391). بررسی میزان اثربخشی آموزش های فنی وحرفه ای در اشتغال نیروهای آموزش دیده استان گلستان، مهار ت آموزی، 1  (1)، 103 - 116 .
رازقندی، ناهید، درانی، کمال (1388). شناسایی عوامل فردی و محیطی موثر بر موفقیت کارآفرینان برتر استان تهران جهت ارایه الگوی آموزشی. فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی، 2(4), 39-55.
سلیمی، جمال. (1393). آموزش های فنی وحرفه­ای، نیروی انسانی و کارآفرینی (مطالعه موردی آموزش­های فنی وحرفه­ای استان کردستان).  مهارت آموزی، 8، 7- 24 .
شاکری، محسن؛ برزگر بفروئی، کاظم، و جمشیدی، محمدعلی. (1398). ارائة الگوی تناسب آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای با نیازهای بازارکار از دیدگاه صاحبان صنایع شهر یزد بر اساس نظریة داده بنیاد. نوآوری های آموزشی 18 (3)، 58-39.
شریفی اسدی ملفه، فاطمه؛ خراسانی، اباصلت؛ فتحی واجارگاه کوروش و صالحی عمران، ابراهیم (1398) تعیین مولفه های اشتغال پذیری دانش آموختگان دانشگاهی با رویکرد آمیخته اکتشافی. دوفصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی; ۷ (۱۳) :۲۹-۵۲
صالحی عمران، ابراهیم و چهارباشلو، حسین (1392) بررسی میزان توجه به مهارت های عمومی اشتغال زا در محتوای کتب درسی دوره آموزش راهنمایی ایران، مشاورة شغلی و سازمانی، 5 (16)، 95-67.
صالحی عمران، ابراهیم و عین خواه، فرناز (1398) مهارت آموزی، توسعه سرمایه انسانی و اشتغال، کنفرانس ملی توسعه سرمایه انسانی، نقش فناوری های نوین در آموزش و یادگیری منابع انسانی، مرکز همایش های بین المللی ابوریحان.
صالحی عمران، ابراهیم (1386)، جامعه، کار و مشاغل: مروری بر مهارت های اشتغالزا در بازار کار، تهران، انتشارات سمت.
فراهانی, ابوالفضل, عجم, قاسم, عزیزیان کهن, نسرین, سراج, سارا (1390). رابطه بین عوامل روانشناختی توانمندسازی و کارآفرینی سازمانی کارکنان اداره کل تربیت بدنی استان خراسان رضوی، نشریه مدیریت ورزشی، 3 (8).
فولادگر، مینا (1390). موانع اشتغال و کارآفرینی دانش آموختگان بخش کشاورزی، همایش ملی اشتغال دانش آموختگان بخش کشاورزی و منابع طبیعی، تهران.
قنبری نژاد اسفقن سری، مجید، سجادی، سید مجتبی، بدیع زاده، علی (1395). بررسی عوامل روانشناختی موثر بر تمایل به کسب و کارهای کوچک و متوسط در بخش کشاورزی، خظ‌مشی‌گذاری عمومی در مدیریت 7 (ویژه نامه)، 1-11.
لطفی جلال آبادی، مصطفی؛ فرهادی، علی؛ روایی، سلطنت و غلامی، محمود (۱۳۹8). طراحی الگوی مهارت محوری برای دانشجویان فنی و حرفه ای با استفاده از نظریه داده بنیاد، نشریه کارافن، ۱۶ (۴۶) ۷۱-۱۰۰.
هواسی، فرشته؛ رستمی، سارا؛ چراغی، سیمین و جابری، شیما، (1396). نقش دانشگاهها و مراکز آموزشی در تربیت نیروی انسانی، دومین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش، محمودآباد