تحلیل کیفی چگونگی ارتباط اساتید با دانشجو معلمان: مطالعه موردی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه درسی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشکاه تهران

چکیده

از مهم‌ترین ارتباطات در سطح دانشگاه که منجر به تحقق اهداف آموزش‌عالی می‌گردد، تعاملات میان اساتید و دانشجویان است. هدف از این پژوهش پرداختن به تفاوت‌های رفتاری اساتید در برخورد با دو گروه جداگانه از دانشجویان؛ شامل: پذیرش ویژه فرهنگیان و پذیرش روزانه و نوبت دوم، در دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی در دانشگاه تهران می‌باشد.  پژوهش حاضر، از نوع کیفی می‌باشد که با روش زیست تجربه نگاری انجام شده است و ابزارگردآوری داده‌ها مشاهده و مصاحبه‌های ساختارنیافته انفرادی است که با دانشجویان و دستیاران آموزشی صورت گرفته است. پژوهشگران در تحریر این ارزیابی، از روش خبرگی و نقادی آیزنر استفاده کرده‌اند. بررسی‌ها در این پژوهش حاکی از آن است که رفتار اساتید در مدیریت کلاس، تعامل با دانشجویان(گفتار و رفتار)، تکالیف محوله به دانشجویان و ارزشیابی میان این دو گروه متفاوت بوده و این یافته‌ها، تساهل و تسامح را در رفتار اساتید نسبت به دانشجویان فرهنگی نشان می‌دهد، که این خود برآیندی از برچسب منفی است که در نگرش اساتید و فضای دانشکده نسبت به دانشجویان فرهنگی وجود دارد.
 

کلیدواژه‌ها


بازرگان، عباس. (1391). مقدمه ای بر روش­های تحقیق کیفی و آمیخته رویکردهای متداول در علوم رفتاری. چاپ سوم، تهران: دیدار.
بهروان، حسین. (1383). نقش مشارکت اجتماعی و فرهنگی در احساس تغییرات فرهنگی. فصلنامه مطالعات جوانان، 10 (6)، 26- 58.
ترابی، امین؛ و ظهیری، منصور. (1391). بررسی عوامل موثر در برقراری ارتباط بین استاد و دانشجو از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز. مجله علمی پزشکی جندی شاپور، 11 (5)، 549-557.
جوادی یگانه، محمدرضا. (1387). رویکرد جامعه شناسانه نظریه انتخاب عقلانی مقدمه ای بر تغییرات فرهنگی و اجتماعی برنامه ریزی شده. راهبرد فرهنگ، 1 (3)، 33-64.
حیدری، عباس؛ یعقوبی­نیا، فریبا؛ و لطیف­نژادرودسری، رباب. (1391). تعامل­گرایی نمادین در گراندد تئوری: دیدگاهی برای تبیین ارتباط استاد و دانشجو در آموزش بالینی پرستاری. تحقیقات کیفی در علوم سلامت، سال اول، (4)، 297-309.
خلیلی، سمانه و باقری، خسرو. (1389). بررسی آرای دریدا و بهره جستن از آن برا ی بهبود فرآیند ارتباط کلامی در آموزش و پرورش. فصلنامۀ نوآوری­های آموزشی، 9 (33)، 47-72.
رئوفی، محمدحسین. (1384). مدیریت رفتار کلاسی. مشهد: آستان قدس رضوی.
روشنایی، مهرناز. (1388). بررسی ارتباط بین انگیزش و خود تنظیمی دانشجویان علوم پایه. پژوهش در نظام­های آموزشی، (7)، 23-42.
سرمدی، محمدرضا؛ و صیف، محمدحسن. (1389). مدیریت کلاس. چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
سیگل، لری و سـنا، جـوزف. (1379). دو نظریـه واکـنش اجتمـاعی؛ برچسـب­زنـی و تعارض. ترجمه جعفر محمدپورفرد، فصلنامه امنیـت (معاونـت امنیـت وزارت کشور)، 4 (11 و 12)، 54-64.
شعبانی، حسن. (1389). مهارتهای آموزشی و پرورشی(روشها و فنون تدریس). جلد اول، تهران: سمت.
صباحی­بیدگلی، محمد؛ افضل، محمدرضا؛ سیدی­آرانی، سید حمیدرضا؛ میرحسینی، فخرالسادات؛ شهری، سمیه. (1391). مهارت­های ارتباط غیرکلامی اساتید راهنما از دیدگاه دانشجویان دانشکده­های بهداشت و پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی کاشان. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 12 (9)، 656-665.
صدیق­سروستانی، رحمت الله. (1386). آسیب­شناسی اجتماعی (جامعه­شناسی انحرافات اجتماعی). تهران: سمت.
صفایی­موحد، سعید. (1392). ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﻜﻞ دهنده ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درسی ﭘﻨﻬﺎن در آﻣﻮزش ﻋﺎلی ایران: ﻳﻚ ﻣﺮدم ﻧﮕﺎری خودنگاشت. دوﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درسی آﻣﻮزش ﻋﺎلی، 4 (7)، 30-53.
عابدینی، محمدرضا؛ عباسی، علی؛ مرتضوی فتحیه؛ و بیجاری، بیتا. (1391). عوامل موثر در برقراری ارتباط بین دانشجو و استاد از دیدگاه دانشجویان دانشگاه بیرجند. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 12 (6)، 439-447.
فاضلی، نعمت الله. (1387). فرهنگ دانشگاه. چاپ اول، تهران: ثالث.
فانی، حجت الله؛ و خلیفه، مصطفی. (1388). بررسی رابطه ادراک از رفتار معلم با خودپنداره­ی تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانش­آموزان دوره­ی راهنمایی شهر شیراز. فصلنامه رهیافتتی نو در مدیریت آموزشی، 2 (3)، 37-64.
فتحی واجارگاه، کورش. (1392). برنامه درسی به سوی هویتهای جدید شرحی بر نظریات معاصر برنامه درسی. چاپ دوم، تهران: آییژ.
فتحی واجارگاه، کورش. (1393). اصول و مفاهیم اساسی برنامه ریزی درسی. چاپ اول، تهران: علم استادان.
قاضی طباطبایی، سید محمود و ودادهیر، ابوعلی. (1379). سوگیری هنجاری و اخلاقی در پژوهشهای دانشگاهی. فصلنامه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، (180 و 181)، 187ـ226.
قانعی­راد، محمد امین. (1385). نقش تعاملات دانشجویان و اساتید در تکوین سرمایۀ اجتماعی دانشگاهی. مجلۀ جامعه شناسی ایران، 7 (1)، 3-29.
قدمی، احمد؛ صالحی، بهمن؛ سجادی، شکوه و ناجی، همایون. (1386). عوامل موثر بر برقراری ارتباط بین دانشجو و استاد از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اراک. آموزش در علوم پزشکی، 7 (1)، 149-154.
کریمی، یوسف. (1390). روان‌شناسی تربیت. چاپ دوازدهم، تهران: ارسباران.
گافمن، اروینگ. (1386). داغ ننگ: چاره­اندیشی برای هویت ضایع شده. ترجمه مسعود کیانپور، تهران، نشر مرکز.
مهرام، بهروز؛ ساکتی، پرویز؛ مسعودی، اکبر؛ و مهرمحمدی، محمود. (1386). نقش مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان در هویت علمی دانشجویان (مطالعه موردی: دانشگاه فردوسی مشهد). فصلنامه مطالعات برنامه درسی، (3)، 3ـ29.
میلر، جان. (1392). نظریه های برنامه درسی. ترجمه محمود مهرمحمدی، چاپ دهم، تهران: سمت.
ورسلی، پیتر. (1378). نظم اجتماعی در نظریـه­هـای جامعـه­شناسـی. ترجمـه سـعید معیدفر، تهران: تبیان.
                                                                                                         
Akomolafe, M. J., Ogunmakin, A. O., & Fasooto, G. M. (2013). The Role of Academic Self-Efficacy, Academic Motivation and Academic Self-Concept in Predicting Secondary School Students’ Academic Performance. Journal of Educational and Social Research, 3 (2), 335-342.
Angermeyer, M., & Matschinger, H. (2005). Labeling—stereotype—discrimination. Social Psychiatry And Psychiatric Epidemiology40(5), 391-395. http://dx.doi.org/10.1007/s00127-005-0903-4.
Arterian, R. Hannah (2009) “The hidden curriculum.” University of Toledo Law Review40: 279-296.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
Denzin, N. (2010). Studies in Symbolic Interaction. Bradford: Emerald Group Pub.
Eisner, E. (1979). The Use of Qualitative Forms of Evaluation for Improving Educational Practice. Educational Evaluation And Policy Analysis1(6), 11. http://dx.doi.org/10.2307/1164140.
Eisner, Elliot W. (1994). The educational imagination: On design and evaluation of school programs. (3rd. ed) New York: Ma cmillan.
Freire, P. (2000). Pedagogy of the oppressed. New York: Continuum.
Good, T. L & Brophy, J. E. (2000). Looking in classrooms (8th ed.). New York: Longman.
Joseph, P. (2011). Cultures of curriculum. New York: Routledge.
Levin, J., & Nolan, J. (1996). Principles of classroom management. Boston: Allyn and Bacon.
Marsh, H., & Martin, A. (2011). Academic self-concept and academic achievement: Relations and causal ordering. British Journal Of Educational Psychology81(1), 59-77. http://dx.doi.org/10.1348/000709910x503501
Nettles, M., & Millett, C. (2006). Three magic letters. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
Reupert, A., & Woodcock, S. (2010). Success and near misses: Pre-service teachers’ use, confidence and success in various classroom management strategies. Teaching And Teacher Education26(6), 1261-1268. http://dx.doi.org/10.1016/j.tate.2010.03.003.
Walker, Stephen.P (2008).Accounting, paper shadows and the stigmatised poor. The Journal of Accounting, organizations and society, (33), 453-487.
Weeks, J. W., Heimberg, R.G., & Rodebaugh, T.L. (2008). The fear of positive evaluafion scale: Assessing a proposed cognitive component of social anxiety disorder. Journal of Anxiety Disorders, 22,44-55.
Wolfgang, C. (2009). Solving discipline and classroom management problems. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
Worthen, B., Sanders, J., & Fitzpatrick, J. (2004). Program evaluation. Boston: Allyn and Bacon.
Zur, O. (1995). Rethinking ‘Don't Blame the Victim’. Journal Of Couples Therapy4(3-4), 15-36. http://dx.doi.org/10.1300/j036v04n03_03