تبیین دیدگاه صاحب نظران دربارۀ عناصر برنامه‌درسی آموزش هنر برای ارائه الگوی برنامه‌درسی تربیت معلم هنر (آموزش عالی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته ی برنامه ریزی درسی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

2 استاد/دانشگاه تهران مرکز

3 دانشگاه تربیت مدرس

4 دکترای برنامه ریزی درسی و دانشیار دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

چکیده

این پژوهش با هدف تبیین دیدگاه‌های صاحب­نظران دربارۀ عناصر برنامه‌درسی تربیت معلم هنر (آموزش عالی) به منظور طراحی الگوی یک برنامه­درسی صلاحیت محور تربیت معلم هنر در آموزش عالی است. در پاسخ به این هدف، با استفاده از رویکرد کیفی اکتشافی و روش نظریه زمینه‌ای، با ۱۵ نفر از صاحب­نظران حوزۀ برنامه­درسی و آموزش هنر که بر اساس نمونه‌گیری گلوله برفی، تا حد اشباع محتوایی مصاحبه نیمه‌ساختاریافته به عمل آمد. داده‌های اولیه با نرم­افزار تحلیل کیفی مکس کیو دی آ نسخه 11 طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌های پژوهش و همچنین دلالت‌های متناظر با عناصر دهگانه الگوی برنامه­درسی اکـر مستخرج از تحلیل مصاحبه­ها به­عنوان مبانی الگوی مفهومی برنامه­درسی یادشده تبیین شد. الگوی برنامه‌درسی پیشنهادی این پژوهش در تربیت معلم بر اصل تلفیق و ترکیب، کثرت گرایی شناختی و عرصۀ مکاشفه هنری تکیه دارد. منطق این الگو شامل (مکاشفه هنری، یادگیری در عمل، اعتبار تخصصی، ارتباط گرایی، مشارکت و نقش فعال معلم) است و عناصر نه گانه برنامه درسی آن متناسب با آنچه حاصل از نتایج مصاحبه های صورت گرفته بوده است طراحی شده است. الگوی به­دست آمده می­تواند مبنایی برای طراحی برنامه درسی تربیت معلم هنر در مراکز آموزش عالی و مراکز تربیت معلم باشد.

کلیدواژه‌ها


بولا، اچ. اس (1375) ارزشیابی طرح ها و برنامه های آموزشی برای توسـعه. ترجمـه، خـدایار ابیلـی، موسسه بین المللی روش های آموزش بزرگسالان، چاپ انتشارات مدرسه، تهـران
تحویلیان، حسین(1394). جایگاه هنر در سند تحول بنیادین،زمزمه شماره8، رسانه معلمان، نیمه دوم آذرماه صص15
رئوف، علی (1386). تربیت معلم  و کاروزی. نشر دوران. چاپ اول، تهران.
سند راهبردی تحول نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی جمهوری اسلامی ایران 1390) (، شورای­عالی انقلاب فرهنگی.
ﺷﻮرت، ادﻣﻮﻧﺪ ﺳﯽ (1387). روشﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ­درﺳﯽ. ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﻮد ﻣﻬﺮﻣﺤﻤﺪی، ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﻤﺖ و ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت آﻣﻮزش و ﭘﺮورش.
فتحی واجارگاه، کوروش و شفیعی، ناهید (1386). ارزشیابی کیفیت برنامه درسی دانشگاهی (مورد برنامه درسی بزرگ‌سالان)، فصلنامه مطالعات برنامه درسی. 1 (5): 1-26.
گال، مردیت،  بورگ، والتر،  گال، جویس. (1394). روش­های تحقیق کمّی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی. ترجمه جمعی از مؤلفان زیر نظر دکتر احمدرضا نصر اصفهانی ، تهران:انتشارات سمت
مهرمحمدی، محمود (1383).چیستی، چرایی و چگونگی آموزش هنر.تهران: مدرسه.
مهرمحمدی، محمود و محمودی، فیروز (1393) وارونگی: رویکردی نوین به طراحی برنامه های  درسی معطوف به تربیت حرفه­ای )با تاکید بر علوم تربیتی(.دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی. شماره7.
مهرمحمدی، محمود. (۱۳۹۲). برنامه‏ درسی تربیت معلم و الگوی اجرائی مشارکتی آن؛ راهبرد تحولی برای تربیت معلم در ایران. دوفصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی، ۱ (۱)، ۵-۲۶.
نادری،عزت اله، سیف،نراقی،مریم(1390) سنجش و اندازه گیری و بنیادهای تحلیلی ابزارهای آن در علوم تربیتی و روانشناختی. تهران، انتشارات دانشگاه تهران
یوسفی افراشته، مجید. (1388). بررسی موانع و محدودیت‌های پرورش خلاقیت در آموزش درس هنر و رابطه بین خلاقیت معلمان هنر و نگرش آنان نسبت به استفاده از روش‌ها و فنون تدریس خلاقیت محور در مدارس راهنمایی تحصیلی شهر همدان، تهران: دانشگاه تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد تحیقات آموزشی، 158 صفحه
علیپور ، محمد حسن و درگاهی ، حسین، (1386)شناسایی شایستگی های مدیریتی مدیران فرهنگسراهای شهر تهران بر اساس مدل شایستگی، پایان نامه کارشناسی ارشد، سازمان مدیریت صنعتی
شومیگر، پاملا جی؛ تنکارد، جمیز ویلیام؛ لاسورسا، دومینیک ال؛ (1387). نظریه ساز ی در علوم اجتماعی. ترجمه محمد عبداللهی، تهران: انتشارات جامعه شناسان