مصورسازی شبکه هم‌تالیفی در تحقیقات برنامه درسی پنهان بر اساس وب علوم از 1980 تا 2019: تحلیل علم سنجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.

2 دانشیار گروه روش ها و برنامه های آموزشی و درسی، دانشگاه تهران.

چکیده

هدف این پژوهش تحلیل بروندادهای علمی حوزه برنامه درسی پنهان بر اساس شاخص­های علم­سنجی است. این مطالعه کاربردی و کمی با استفاده از فنون علم­سنجی (هم­تالیفی و رخداد واژگان) و تحلیل شبکه اجتماعی انجام شد. نمونه مورد مطالعه 1076 مدرک بازیابی شده از وب علوم طی سالهای 1980 تا 2019 بود. به منظور تحلیل داد­ه ها از نرم­افزارهای Text Statistic Analyzer, ISI.exe, UCINET 6 VOSviwer, SPSS 20, Excel استفاده شد. یافته­ها نشان داد که نوع غالب مدارک مقاله در مجلات و به زبان انگلیسی بود. مدارک برنامه درسی پنهان از سال 1980 در این پایگاه وجود داشت و بیشترین مدارک به ترتیب در نمایه استنادی علوم اجتماعی، نمایه استنادی علوم گسترش یافته و نمایه استنادی منابع نوظهور نمایه شده بودند. تعداد زیادی از مقالات تک نویسنده ای بودند و مقالات با دو نویسنده و سه نویسنده در جایگاه بعدی قرار داشتند. پژوهشگرانی از کشورهای امریکا، کانادا و انگلیس نقش کلیدی در شبکه هم­تالیفی داشتند. برنامه درسی پنهان، آموزش پزشکی و برنامه درسی سه کلیدواژه پرتکرار این حوزه بودند. رابطه معناداری بین شاخصهای مرکزیت شبکه و میزان استناد بر حسب مولف، سازمان و کشور وجود داشت

کلیدواژه‌ها


احمدی، حمید و عصاره، فریده. (1396). مروری بر کارکردهای تحلیل هم واژگانی. مطالعات ملی کتابداری و سازمان دهی اطلاعات، 28(1)، 125-145
اسدی، مریم و ثقفی، سامان. (1391). بررسی میزان هم­تالیفی پژوهشگران ایرانی در حوزه فنی و مهندسی در سالهای 1990- 2010. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 14 (55)، 111-134.
اسکندری، حسین. (1387). برنامه درسی پنهان. تهران: نشر نسیما.
افشار، مینا، عبدالمجید، امیرحسین و دانش، فرشید. (1388). میزان استنادات و مشارکت گروهی نویسندگان مقالات مجله پژوهش در علوم پزشکی. مدیریت اطلاعات سلامت، 6 (2)، 123-132.
ایران نژاد، پریسا و چیتایی، مهشاد. (1391) مقایسه برنامه درسی رسمی و پنهان کتاب تعلیمات اجتماعی پایه سوم دبستان در رابطه با کسب مهارت­های اجتماعی. علوم رفتاری، 4(14)، 45-59.
تقوایی یزدلی، زهرا، رحیمی، حمید و یزدخواستی، علی. (1392) بررسی وضعیت برنامه درسی پنهان دانشگاه علوم پزشکی کاشان. توسعه آموزش در علوم پزشکی، 6(12)، 14-23.
حسن­زاده، محمد؛ بقایی، سولماز و نوروزی چاکلی، عبدالرضا. (1378). هم­تالیفی در مقالات ایرانی مجلات ISI در طول سالهای 1989 تا 2005 و رابطه آن با میزان استناد به آن مقالات. سیاست علم و فناوری، 1(4)، 11-19.
خاصه، علی اکبر، سوسرایی، مسعود، فخار، مهدی. (1395). تحلیل خوشه های موضوعی و ترسیم نقشه­های علمی پژوهشگران ایرانی حوزه انگل­شناسی با تاکید بر شاخص­های هم­تالیفی و شاخص اچ. مجله میکروب­شناسی پزشکی ایران. 10(2)، 63-74.
دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اداره علم سنجی. (1394). نمایه نامه جدید Emerging Sources در پایگاه اطلاعاتی ISI-Web of Science  و نمایه شدن دو مجله دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در آن. قابل دسترس در 12 مارچ 2020 در: https://sci.mui.ac.ir/ESCI
سازگار، زینب؛ اشرف، حمید، مطلب­زاده، خلیل(1399). بررسی دیدگاه مدرسان زبان انگلیسی نسبت به یادگیری­های قصدنشده (برنامة درسی پنهان)در مؤسسات آموزش زبان انگلیسی، مجله مطالعات زبان و ترجمه، (3)53، 69-33.
 شهرابی فراهانی، هلیا، اسکروچی، رقیه، محقق، نیلوفر و حسینی، آغافاطمه. (1393). بررسی میزان همکاری علمی در مقالات قلب و عروق ایران در وبگاه علوم: 2002 تا 2011. مدیریت سلامت، 17(56)، 46-55.
عباسپور، عادی؛ کریمی مونقی، حسین؛ کارشکی، حسین(1399). کوریکولوم پنهان و نقش آن در آموزش علوم پزشکی: یک مقاله مروری (زیر پوست برنامه درسی). مجله علوم پزشکی خراسان شمالی، (3) 12، 55-46.
عصاره، فریده، صراطی شیرازی، منصوره و خادمی، روح­الله. (1393). بررسی شبکه هم­تالیفی پژوهشگران ایران در حوزه داروشناسی و داروسازی در پایگاه وب آو ساینس: 2012-2000. مدیریت سلامت. 17 (56)، 33-45.
علیخانی، محمدحسین و مهرمحمدی، محمود. (1383). بررسی پیامدهای قصدنشده(برنامه درسی پنهان) ناشی از محیط اجتماعی مدارس دوره متوسطه اصفهان. مجله علوم تربیتی و روان­شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. 11(3-4)، 146-121.
فتحی واجارگاه، کورش. (1392). برنامه درسی به سوی هویت های جدید: شرحی بر نظریات معاصر، انتشارات آییژ، چاپ دوم.
فتحی واجارگاه، کورش. (1393). اصول و مفاهیم اساسی برنامه ریری درسی، انتشارات علم استادان.
فهیمی فر، سپیده و سهیلی، فرزانه. (1394). بررسی شبکه هم­تالیفی مجلات علمی پژوهشی فارسی حوزه علم اطلاعات و دانش­شناسی. تحقیقات اطلاع­رسانی و کتابخانه­های عمومی، 21(1)، 127-151.
قادری، مصطفی. (1388). نظریه های انتقادی تعلیم و تربیت: نقد برنامه درسی مدرنیته و سرمایه داری متاخر، انتشارات یادواره کتاب.
قادری، مصطفی. (1393). عمل و نظریه در مطالعات برنامه درسی، ویرایش دوم، انتشارات آوای نور.
محبی امین، سکینه، آذرفر، آنوش، ربیعی، مهدی، بدیعی، زهرا، روانشاد، یلدا، حیدرزاده، هاجر و صفر، مرجان سحر. (1395) بررسی و ارزیابی برنامه ی درسی پنهان گروه بیماری­های کودکان: مورد دانشگاه علوم پزشکی مشهد. توسعه آموزش در علوم پزشکی، 9(21)، 5-15.
مردانی، امیرحسین و مردانی، الهام (1394). تحلیل شبکه اجتماعی هم­تالیفی مقاله­های علمی سیستم­های اطلاعاتی. مدیریت فناوری اطلاعات، 7(4)، 930-909.
مرزوقی، رحمت اله،کشاورزی، فهیمه و نوروزی، نصراله. (1395). مبنا و معنای برنامه درسی پنهان: نگاهی نو به انواع برنامه های درسی، انتشارات آوای نور، چاپ اول.
مصلی نژاد، لیلی، پرنداور، نحله و رضایی، الهه. (1393) تجربه دانشجویان در زمینه برنامه درسی پنهان: مطالعه کیفی. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 13(2)، 111-124.
نوروزی چاکلی، حمید، نورمحمدی، حمزه علی و نوروزی چاکلی، عبداارضا. (1398). ارزیابی بهره وری پژوهشی دانشگاهها و موسسه­های پژوهشی دولتی ایران در حوزه های وابسته به سیستم­های خبره. پژوهش­نامه علم­سنجی، 5 (2)، 158-176.
نوروزی چاکلی، عبدالرضا. (1390). آشنایی با علم­سنجی (مبانی، مفاهیم، روابط و ریشه ها). تهران: سمت.